Kalıp materyali plastik hammaddelerin seri üretimi için özel olarak tasarlanan araçlardır. Kalıpçılık yapan üreticiler tasarım aşamasından özel makinelerde gerçekleştirilen üretim aşamasına kadar profesyonel bir yol izlerler.
Öncelikle üretimi gerçekleştirilecek olan plastik hammaddesinin nasıl bir şekil alacağının belirlenmesi gerekir. Plastiğin alacağı şekle göre kalıplar bilgisayarlarda üç boyutlu çizim programlarında tasarlanırlar.
Kalıp Nedir?
Plastik hammaddesinin seri üretimini sağlayan araçlar kalıplardır. Özel tasarım olurlar ve sert çelik, alüminyum gibi metallerden üretilirler. Kalıpların üretilmek istenen ürüne şekil veren materyaller oldukları için tasarım ve üretim aşamaları detaylı teknik bilgi ve hassasiyet gerektirir.
Modellemeler, çizimler dijital ortamda oluşturulur ve CNC makineleri ile üretim aşamasına geçiş yapılır.
Kalıp Çeşitleri
Seri üretim hedefinin gerçekleşmesini sağlayan dayanıklı malzemeden plastik kalıp çeşitleri şunlardır:
- Plastik Enjeksiyon Kalıp
- Termoset Kalıp
- Termoform Kalıp
- Şişirme Kalıpları
- Extrüzyon Kalıpları
Plastik kalıpların çeşitleri arasında en çok kullanılan yöntem enjeksiyon kalıplama yöntemidir. Eritilmiş plastik hammaddesinin istenilen şekli almasını sağlarlar. En az atık çıkarma özelliği ile seri üretimde sıkça kullanılırlar.
Kalıp Tasarımı
Plastik kalıpların tasarımı alanında uzman tasarımcılar ile bilgisayar ortamında gerçekleştirilir. Öncelikle müşteri ile iletişime geçilerek nasıl bir ürün ortaya çıkacağı, yılda kaç adet ürün hedefi olduğu, ürünün çıkıntılı, desenli ve parlak alanları gibi pek çok konuda bilgi alınır.
Müşteriden alınan bilgiler ışığında tasarıma başlanır ve üretime geçilmeden önce müşteriye taslak sunulur.
Kalıp İmalatı
Özel CNC kesim makinelerinde üretilen kalıp çeşitleri dayanıklı malzemelerden yapılır. Plastikler genelde eritilerek işlendiği için yüksek derecede ısılara karşı dayanıklı olurlar.
Kalıpların üretim aşamasında tasarımda kaç göz olacağı, boyutları ve şekli gibi konular bilgisayar ortamında halledilmiş olup üretim aşaması oldukça hızlı ilerler.
Kalıp Fiyatları
Plastik kalıpların fiyatları belirlenirken dikkat edilmesi gereken bazı hususlar vardır. Öncelikle tasarımı gerçekleştirecek olan uzman kişiye kalıpların şekilleri, kaç gözlü olacağı, parlak alanları, desenli bölgeleri ve yılda kaç adet ürün hedefi olduğu detaylı ve doğru bir şekilde anlatılmalıdır.
Tasarımcı ile görüşülen detaylar kalıpların fiyatlarının belirlenmesini sağlar. Uzun süre dayanıklı bir malzeme olduğu için fiyatları bir miktar yüksektir.
Kalıp Modelleri
Üretimi gerçekleştirecek olan kalıp sipariş edilirken nasıl bir model olacağına müşteri kendisi karar verir. Seri üretim aşamasında ürünün tamamını modellenen kalıplar belirler.
Bu sebeple tasarım aşamasında doğru kalıpların ayarlanması ve üretim aşamasına geçilmesi oldukça önemlidir. Seri üretim aşamasında geri dönülmez hataların olmasını engeller.
Plastik Kalıp
Plastik kalıpların üretimi için en çok kullanılan yöntem enjeksiyon yöntemidir. Yüksek sıcaklıkta eritilmiş hale getirilen plastik ham maddesi enjekte yoluyla plastik kalıplara aktarılır ve burada şekillenirler.
Müşterinin isteğine göre plastik kalıplar tek gözlü ya da birden fazla göze sahip olabilirler. Her göz bölümü farklı boyutlarda modellenebilir.
Enjeksiyon Kalıbı
Enjeksiyon kalıbı yöntemi üreticiler açısından yüksek verime sahip bir üretim biçimidir. Aynı anda 5000 adete kadar plastik ürün seri bir şekilde üretilebilir. Enjeksiyon kalıpları müşterinin ürününe ve kaç adet üretmek istediğine bağlı olarak tasarlanırlar.
Enjeksiyon makinelerinin toplama aşaması yüksek maliyetli olsa da daha sonra hızlı ve seri üretim yaptıkları için başlangıçta harcanan miktar kısa zamanda geri kazanılır ve üretici uzun vadede kara geçmiş olur.
Sert ve dayanıklı malzemeden üretilen enjeksiyon kalıplarında arıza gibi durumların yaşanması oldukça azdır ve üretim sorunsuz devam eder.
